१०व्या शतकातील पांगाला येथील आर्यादी श्री जनार्दन मंदिराचे नव्याने साकारत आहे स्वरूप; भव्य कलशोत्सव १६ ते २० मे २०२५ दरम्यान
मुंबई (गुरुदत्त वाकदेकर) : भारतीय संस्कृतीत मंदिरे केवळ भक्तीची केंद्रे नसून ध्यानसाधना व गुरुकुल शिक्षणाचीही शक्तिपीठे मानली जात. उडुपी (कर्नाटक) जिल्ह्यातील पंगाला, कापू येथे असलेल्या १०व्या शतकातील आर्यादी श्री जनार्दन मंदिराचे जिर्णोद्धार कार्य अंतिम टप्प्यात असून, नव्या रूपाने हे मंदिर पुन्हा भक्तांसाठी खुलं होण्याच्या तयारीत आहे.
या ऐतिहासिक मंदिराच्या जिर्णोद्धारानंतर १६ ते २० मे २०२५ या कालावधीत भव्य कलशोत्सव सोहळा आयोजिला जाणार आहे. वेदमूर्ती श्री पदिगरु श्रीनिवास तंत्री यांच्या मार्गदर्शनाखाली होणाऱ्या या सोहळ्यासाठी डॉ. पी. मोहनदास भट, पी. गोविंद शेट्टी, बाळकृष्ण टी. शेट्टी तसेच अनेक मान्यवर मंडळी परिश्रम घेत आहेत.
माधव विजय पर्व तसेच दंडतीर्थ या गुरुकुल परंपरेतील उल्लेखांमध्ये या मंदिराचा गौरवशाली उल्लेख आढळतो. मंदिरातील जनार्दन मूर्तीच्या स्पर्शाने व्याधी निवारण व मनःशांती प्राप्त झाल्याच्या अनेक घटना भाविकांकडून सांगितल्या जातात. त्यामुळे भक्तांच्या वतीने हा सोहळा अत्यंत श्रद्धेने साजरा करण्यात येत आहे. देणगीदार व भाविकांना या पवित्र कार्यात सहभागी होण्याचे आवाहन आयोजकांनी केले आहे.
द्वैत तत्वज्ञानाचे संस्थापक माधवाचार्य यांनी उडुपी श्रीकृष्ण मंदिर स्थापन केल्यानंतर पांगालाच्या नदीकाठच्या नैसर्गिक व सांस्कृतिक वारशाचे महत्त्व ओळखून येथे आर्यादी श्री जनार्दन मंदिर उभारले. दंडतीर्थ गुरुकुल पद्धतीमुळे या भागात अनेक विद्वान घडले. दाक्षिणात्य वास्तुशैलीतील या मंदिरात गर्भगृह, सभामंडप, गोपुरम यांचा सुंदर समावेश आहे. मंदिरातील जनार्दन मूर्तीच्या तेजस्वी रूपामुळे भक्तांमध्ये अनोखा श्रद्धाभाव निर्माण होतो.
मंदिर परिसर स्वच्छ, शांत व निसर्गरम्य आहे, जे ध्यानधारणा व प्रार्थनेसाठी आदर्श वातावरण प्रदान करते. आजही हे मंदिर गावाच्या सामाजिक व धार्मिक जीवनाचा केंद्रबिंदू आहे. स्थानिक लोक मंदिराच्या व्यवस्थापनात तसेच विविध उत्सवांच्या आयोजनात सक्रिय सहभाग घेतात.
मंदिरदर्शनासोबतच कापू बीच, उडुपी श्रीकृष्ण मंदिर, माल्पे बीच आणि पांगाला नदीकिनाऱ्याचे सौंदर्यही अनुभवता येते. जनार्दन हे भक्तांचे रक्षक व कल्याणकारी देव मानले जातात आणि त्यांच्यासोबत अनेक अन्य देवतांचीही येथे पूजा केली जाते. “आर्यादी” हा शब्द स्थानिक इतिहासाशी किंवा विशिष्ट परंपरेशी संबंधित असण्याची शक्यता आहे.
पांगाला परिसरातून वाहणाऱ्या स्वर्णा व सीता नद्यांमुळे या भागाचे नैसर्गिक सौंदर्य आणखी खुलते.
येत्या भव्य कलशोत्सवासाठी सर्व भक्तांनी व देणगीदारांनी आपली उपस्थिती व सहकार्य यांची नोंद करून या ऐतिहासिक सोहळ्याचा भाग व्हावे, असे आवाहन आयोजकांकडून करण्यात आले आहे.
Author: Team Ratnagiri Vartahar
Official Ratnagiri vartahar Media creators & RV News YouTube Channel.
